Aannemer, waarschuw op tijd bij prijsstijgingen en kostenverhogende omstandigheden

Ook als u als aannemer er niets aan kunt doen wordt van u wel verwacht dat u op tijd waarschuwt en een voorbehoud maakt in uw contract als het gaat om stijgende kosten. Zie dit artikel laatst in het Brabants dagblad:

“Droogte leidt tot bouwproblemen. De lage waterstanden van de rivieren in Nederland zorgen voor problemen in de bouw. Betoncentrales hebben problemen met de aanlevering van grondstoffen, waardoor bouwprojecten vertragingen opleveren.” Onderaan het artikel staat: “Bouwend Nederland waarschuwt dat bedrijven die de kostenstijging niet kunnen doorberekenen in grote problemen kunnen komen”.

Doorberekenen hogere kosten mag onder omstandigheden

Deze kostenstijging ligt buiten uw macht, maar dat betekent niet dat u als aannemer de kostenstijging automatisch en volledig bij de opdrachtgever kunt neerleggen. Op grond van artikel 7:775 BW moet de aannemer de opdrachtgever tijdig wijzen op de noodzaak van de prijsverhoging.

In paragraaf 47 lid 2 UAV 2012 staan meer vereisten genoemd. Onder kostenverhogende omstandigheden worden in deze paragraaf verstaan: “omstandigheden die van dien aard zijn dat bij het tot stand komen van de overeenkomst geen rekening behoefde te worden gehouden met de kans dat zij zich zouden voordoen, die de aannemer niet kunnen worden toegerekend en die de kosten van het werk aanzienlijk verhogen”.

Bijbetaling

Als sprake is van kostenverhogende omstandigheden dan heeft de aannemer aanspraak op bijbetaling. De aannemer moet de opdrachtgever hiervan zo spoedig mogelijk schriftelijk op de hoogte te stellen. Alsdan zal de opdrachtgever op korte termijn met de aannemer overleg plegen omtrent de vraag of kostenverhogende omstandigheden zijn ingetreden en zo ja, in hoeverre de kostenverhoging naar redelijkheid en billijkheid zal worden vergoed.

Als er sprake is van een kostenverhogende omstandigheid heeft u als aannemer enkel recht op betaling van de daadwerkelijke kostenverhoging. Let op: het is geen meerwerk zodat u geen AK (algemene kosten) en winst kunt rekenen over dit bedrag. Wilt u dit wel, dan moet u dat vooraf afspreken met de opdrachtgever.

Wijziging van het werk is mogelijk, houd daar rekening mee.

Maar let op! Het is niet zo dat het werk ongewijzigd moet blijven. De opdrachtgever heeft het recht om in plaats van toe te stemmen in de bijbetaling het werk te beperken, te vereenvoudigen of te beëindigen. De kosten voor de opdracht kunnen dan naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid worden aangepast.

Niet te voorzien?

Het moet duidelijk zijn dat u als aannemer ook geen rekening hoefde te houden met de kans op kostenverhogende omstandigheden. Oftewel: het moet niet te voorzien zijn geweest. Dat kan een lastige discussie opleveren. In de Cobouw staan wekelijks berichten over de prijsontwikkeling in de bouw. Het is dan achteraf moeilijk te beoordelen wat er voorzien was. Tip: leg in de overeenkomst vast wat u als aannemer voorzienbaar vindt en wat niet, bijvoorbeeld “Alle prijsstijgingen boven 5% zijn niet te voorzien”.

De prijs moet aanzienlijk verhoogd zijn. Wanneer is daarvan sprake? In een uitspraak van de Raad van Arbitrage voor de Bouw uit 2016 is afgeleid dat een kostenverhoging van meer dan 5% aanzienlijk is. Maar dit hangt af van alle omstandigheden van het geval. Een deel van de prijsstijging wordt door de Raad van Arbitrage vaak als ondernemersrisico gezien. Bij prijsstijgingen werd zelfs ooit vastgesteld dat het ondernemersrisico 20% was.

Wel te voorzien, wat dan?

Maar wat nu als de prijsstijging van bijvoorbeeld materialen of inhuren van zzp-ers wel te voorzien is? Vaak zit er tijd tussen de offerte, de acceptatie, de getekende overeenkomst en de start. Hoe voorkomt u dat u opdraait voor de hogere kosten?

Allereerst is het belangrijk om in het aanbestedingstraject of bij de offerte een voorbehoud te maken voor prijsstijgingen. Geef duidelijk aan welke houdbaarheidsdatum een offerte heeft. Dit houdt in dat u opneemt dat de offerte bijvoorbeeld tot een maand na het uitbrengen geldig is. U heeft dan de mogelijkheid om na die maand te bezien of u de opdracht nog kunt uitvoeren voor die prijs of dat u vanwege andere prijzen een vernieuwde offerte moet afgeven. Heeft u geen houdbaarheidsdatum in uw offerte staan, dan kan een opdrachtgever ervoor zorgen dat er een overeenkomst tot stand komt door uw offerte te accepteren, zodat u gehouden bent tegen de prijzen in de offerte te leveren.

Zorg er in het aanbestedingstraject ook voor dat u de condities die de onderaannemer of leverancier stelt, ook stelt in de offerte aan de opdrachtgever. Zorg dat wat u met de onderaannemer of leverancier afspreekt gelijk is aan wat u met de opdrachtgever afspreekt en andersom. Zo voorkomt u dat er problemen ontstaan doordat een van de partijen niet uitkomt met de overeengekomen prijs.

Neem in de overeenkomst met de opdrachtgever een voorbehoud op dat u bent uitgegaan van een bepaald prijspeil gebaseerd op bijvoorbeeld een prijslijst of offerte van een onderaannemer. En geef aan dat de prijsstijgingen voor rekening en risico van de opdrachtgever komen. Doet u dat niet, dan is er sprake van een afspraak met een vaste prijs en dan kan de opdrachtgever terecht stellen dat u het risico van prijsstijgingen loopt. Dat geldt ook in het geval van een meerwerkofferte of werken op regiebasis. Een opdrachtgever hoeft er geen rekening mee te houden dat de prijzen kunnen stijgen. Daar moet u voor waarschuwen als aannemer. Voorkom dus discussie over de hoogte van facturen door vooraf duidelijk te zijn in de offerte, overeenkomst of meerwerkofferte.

Bouwrechtelijke vragen?

Heeft u vragen over dit onderwerp? Wilt u uw contract hierop aanpassen? Heeft u discussie met de opdrachtgever over extra kosten? Neem contact op zodat wij u over dit onderwerp kunnen adviseren. Bel 076-5335435 of mail naar dewilde@markadvocaten.nl