OR, PVT of personeelsvergadering; hoe zit het ook alweer?

Afhankelijk van het aantal ‘in de onderneming werkzame personen’ hebben werknemers bepaalde medezeggenschapsrechten. Wanneer moet een ondernemer een ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging of personeelsvergadering instellen? Een kort overzicht.

ondernemingsraad

Een ondernemer die een onderneming in stand houdt waarin in de regel ten minste 50 personen werkzaam zijn, dient een ondernemingsraad (hierna “OR”) in te stellen (op basis van artikel 2 Wet op de Ondernemingsraden, hierna “WOR”). Ook kan het instellen van een OR verplicht zijn indien de cao of een regeling van arbeidsvoorwaarden vastgesteld door een publiekrechtelijk orgaan, dit voorschrift. Een OR heeft, onder andere, een informatierecht, adviesrecht, instemmingsrecht en initiatiefrecht. Een OR wordt ingesteld door het houden van (geheime, schriftelijke) verkiezingen.

Daarnaast bestaat de mogelijkheid om vrijwillig een OR in te stellen. Indien daarvoor wordt gekozen, is de WOR volledig, met alle rechten en plichten, van toepassing. Opheffing van een vrijwillige ondernemingsraad kan alleen aan het einde van de zittingsperiode van een ondernemingsraad, op grond van een belangrijke wijziging.

Personeelsvertegenwoordiging

De ondernemer die een onderneming in stand houdt waarin in de regel ten minste 10 personen maar minder dan 50 personen werkzaam zijn en waarvoor geen OR is ingesteld, kan vrijwillig een personeelsvertegenwoordiging (PVT) instellen. Ook hier geldt dat de vrijwillig ingestelde PVT alleen opgeheven kan worden aan het einde van de zittingsperiode in verband met ‘belangrijke wijziging van omstandigheden’.

Het is verplicht om een PVT in te stellen als een cao dit voorschrijft of als de meerderheid van de in de onderneming werkzame personen daar om vraagt.

Een PVT moet uit ten minste drie leden bestaan, die bij (geheime, schriftelijke) verkiezingen rechtstreeks worden gekozen.

De bevoegdheden van de PVT zijn beperkter dan die van de OR. Op hoofdlijnen zijn deze als volgt. Er is instemmingsrecht met betrekking tot de regeling op het gebied van arbeids- en rusttijden, de regeling van de arbeidsomstandigheden, het ziekteverzuim en het re-integratiebeleid. Adviesrecht bestaat voor de PVT als er sprake is van een voorgenomen besluit dat kan leiden tot het verlies van de arbeidsplaats of tot een belangrijke verandering van de arbeid of de arbeidsvoorwaarden van ten minste een vierde van de in de onderneming werkzame personen. Ook heeft de PVT recht op informatie en faciliteiten, maar beperkter dan de OR. Tot slot heeft de PVT een initiatiefrecht ten aanzien van pensioen.

Personeelsvergadering

Voor een onderneming waar ten minste 10 maar minder dan 50 personen werken en waarvoor geen OR of PVT is ingesteld, geldt de wettelijke verplichting tot het houden van personeelsvergaderingen. De personeelsvergadering is een bijeenkomst van de bestuurder met het voltallige personeel die ten minste tweemaal per jaar moet worden gehouden. Tevens moet de personeelsvergadering worden gehouden als ten minste een vierde van de werknemers hierom verzoekt.

Van belang is dat de verplichtingen die gelden ten aanzien van een personeelsvergadering, niet gelden voor werknemers die korter dan 6 maanden in de onderneming werkzaam zijn. Ook voor bijvoorbeeld de getalsgrens van 10 werknemers, dient gekeken te worden naar werknemers die langer dan 6 maanden in de onderneming werkzaam zijn.

In de personeelsvergadering overleggen bestuurder en werknemers over onderwerpen die de onderneming en de positie van de werknemers betreffen, ten aanzien waarvan de ondernemer of de werknemers overleg wenselijk achten. Iedere werknemer (die langer dan 6 maanden in de onderneming werkzaam is) kan daarbij voorstellen doen en standpunten kenbaar maken met betrekking tot deze aangelegenheden.

Er bestaat een informatierecht. In ten minste één van de twee vergaderingen per jaar moet de ondernemer de algemene gang van zaken van de onderneming bespreken en daartoe gegevens verstrekken over de werkzaamheden en resultaten van de onderneming in het afgelopen jaar, alsmede over zijn verwachtingen voor het komende jaar. Ook is de ondernemer verplicht de gepubliceerde jaarrekening en het bestuursverslag in de Nederlandse taal te bespreking aan het personeel te verstrekken, indien je verplicht bent om de jaarrekening en bestuursverslag te deponeren. Tevens dienen er algemene gegevens over het voor werknemers gevoerde sociale beleid verstrekt te worden en dienen de werknemers geïnformeerd te worden over het in de komende periode te voeren sociale beleid.

De personeelsvergadering heeft ook een adviesrecht. De ondernemer moet elk door hem te nemen besluit, dat kan leiden tot verlies van de arbeidsplaats of tot een belangrijke verandering van de arbeid, de arbeidsvoorwaarden of arbeidsomstandigheden van ten minste een vierde gedeelte van de werknemers, in een personeelsvergadering bespreken en daarover het advies van de werknemers vragen.

Daarnaast heeft de personeelsvergadering een positie ten aanzien van de arbeidsvoorwaarde pensioen. Alle informatie aangaande het pensioen, die nodig is ten behoeve van de bespreking in de personeelsvergadering, moet schriftelijk verstrekt worden aan de werknemers. Daarnaast moeten werknemers zo spoedig mogelijk geïnformeerd worden over elke voorgenomen vaststelling, wijziging of intrekking van een uitvoeringsovereenkomst.

en in uw organisatie?

Indien u als ondernemer vragen heeft over welke verplichtingen op het gebied van medezeggenschap er voor uw organisatie gelden, dan wel als ondernemingsraad advies of begeleiding nodig heeft, neem dan contact op met Lieke van den Eijnden onze specialist op het gebied van medezeggenschapsrecht.