Samengestelde gezinnen; hoe zit het met de financiële verantwoordelijkheid van de stiefouder?

Samengestelde gezinnen komen steeds meer voor. Ouders zijn financieel verantwoordelijk (onderhoudsplichtig) voor hun eigen kinderen. Volgens de wet is er ook een onderhoudsverplichting voor stiefouders, maar niet in alle gevallen. Volgens de huidige wet ben je als stiefouder alleen onderhoudsplichtig als:

• Je bent getrouwd of een geregistreerd partnerschap hebt met je partner;

en

• De kinderen van je partner behoren tot jouw gezin. Daarvan is sprake als het kind op jouw adres staat ingeschreven, maar in sommige gevallen kan er ook sprake van zijn als het kind studeert en op kamers woont. Als er een co-ouderschap is kan een kind behoren tot 2 gezinnen.

Als beide ouders opnieuw getrouwd zijn kunnen er dus 4 onderhoudsplichtigen zijn. Soms is het zo dat beide ouders een nieuwe partner hebben, maar dat de ene ouder hertrouwt en dat de andere ouder enkel gaat samenwonen. De nieuwe partner van de ouder die gaat trouwen wordt onderhoudsplichtig, de nieuwe partner van de ouder die enkel samenwoont niet. Dit kan tot veel ongelijkheid en complexe berekeningen zorgen. De stiefouder heeft immers in sommige gevallen ook kinderen, waardoor ook de berekening van de alimentatie voor zijn of haar eigen kinderen er anders uit kan komen te zien. Dit kan leiden tot nieuwe discussies en escalaties tussen gescheiden ouders, als een soort “domino-effect”.

Al vanaf 2015 is er in de politiek aandacht voor dit onderwerp en ook uit de resultaten van een onderzoek door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) kwam in 2021 naar voren dat de onderhoudsverplichting voor de stiefouder niet meer van deze tijd is en werd geadviseerd deze af te schaffen.

De Minister voor Rechtsbescherming heeft in april van dit jaar in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat hij voornemens is de onderhoudsverplichting voor stiefouders af te schaffen. Tot op heden is er echter nog altijd geen wetsvoorstel ingediend. Het zal dus nog wel enige tijd duren voordat de wet definitief wijzigt.

Tot het zover is zullen er discussies over de financiële rol van de stiefouder blijven bestaan. De rechter heeft in een procedure een grote vrijheid om op passende wijze invulling te geven aan de onderhoudsplicht van de stiefouder. In de praktijk zien we dan ook dat een rechter vaak maatwerk toepast en dat ondanks de wettelijke regeling de draagkracht van de stiefouder soms buiten beschouwing wordt gelaten.

Heb je vragen over de onderhoudsverplichting van de stiefouder of wil je advies over alimentatie? Neem contact op met een van onze familierecht specialisten; Moniek Hofland, Joyce Heuts of Marcella de Maaré